اصول کنترل کیفیت در صنایع غذایی
کیفیت محصولات غذایی با استانداردهای ملی و بین المللی و مقررات قانونی تعریف می‌شود. کیفیت تعریف شده توسط مقررات، سیاست‌ها یا استانداردها توسط سازمان‌های رسمی و نهادهای مجاز کنترل می‌شود که بی‌طرفانه و مستقل عمل می‌کنند.
غذاها در مکان‌ها و محیط‌های متفاوتی تولید می‌شوند، اما استانداردهای کلی برای کنترل کیفیت در صنایع غذایی بسیار مشابه با یکدیگر هستند. یکی از دلایل استانداردهای جهانی مثل چارچوب تجزیه و تحلیل خطر و نقاط کنترل مهم (HACCP) است که یکی از رایج‌ترین قوانینی است که در صنایع غذایی باید به آن عمل شود. مشاغل امروزه تحت فشار زیادتری قرار دارند تا مراحل ایمنی و کیفیت خود را بهتر کنند.
معیارهای کنترل کیفیت مواد غذایی
اصطلاح‌های ایمنی غذا و کیفیت محصولات غذایی گاهی وقت‌ها می‌توانند موجب سردرگمی برای افراد شوند. ایمنی غذا به همه خطرات مزمن یا حاد اشاره می‌کند که می‌تواند غذا را برای سلامتی مصرف کنندگان مضر نماید کیفیت غذا موضوع متفاوتی است.
کیفیت در یک محصول غذایی شامل تمام خصوصیات دیگری است که بر ارزش محصول برای مصرف کننده تأثیر می‌گذارد. این شامل خصوصیات منفی مثل فساد، آلودگی، تغییر رنگ، بوی بد و خصوصیات مثبت مثل منشا origin غذایی، رنگ، عطر، بافت و روش فرآوری است.
این فرق در بین ایمنی و کیفیت محصولات غذایی تأثیراتی در سیاست‌های عمومی دارد و بر کلیت و محتوای سیستم کنترل کیفیت در صنایع غذایی که برای رسیدن به اهداف ملی از قبل تعیین شده مناسب است تأثیر می‌گذارد.
معیارهای کیفیت غذا را می‌توان از نظر فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی ارزیابی کرد. معیارهای فیزیکی ابعاد، حجم، قوام و بافت محصول است. معیارهای شیمیایی مقدار پروتئین، کربوهیدرات و چربی محصول است. معیارهای بیولوژیکی خاصیت‌های میکروبی و آنزیمی محصول می‌باشد.
زمانی که از لحاظ ادراکی به ویژگی‌هایی که کیفیت یک مواد غذایی را تعیین می‌کنند، نگاه می‌اندازیم، معیارهای کیفیت، نگاه کردن به محصولات و بقایای مایکوتوکسین، آفت‌کش و علف‌کش در محتوای آن می‌باشد.
مهم‌ترین مسئولیت کنترل مواد غذایی اجرای قوانین غذایی است که با ممنوع کردن فروش مواد غذایی که کیفیت، ماده یا کیفیت درخواستی خریدار را ندارند، از مصرف‌کننده در برابر مواد غذایی ناامن، ناخالص و تقلبی محافظت می‌کنند.
روش‌های کنترل کیفیت
کنترل کیفیت یا QC عمدتا به دو روش انجام می‌شود که روش رایج‌تر آن بازرسی است. روش بازرسی در سه مرحله انجام می‌شود:
بازرسی محصول: در انتهای فرایند تولید و زمانی صورت می‌گیرد که محصول به حالت نهایی خود در آمده است.
بازرسی فرایند: جهت اطمینان از کیفیت مواد خام و دستگاه‌ها و تجهیزات در حین فرایند تولید محصولات انجام می‌شود.
تحلیل بازرسی: این مرحله از کنترل کیفیت صنایع غذایی دور اندیشانه‌تر و تحلیلی می‌باشد و شامل بازرسی‌های انجام شده جهت پیدا کردن بخش‌های دقیق مشکلات در مراحل تولید می‌باشد.
روش دوم QC که پیشرفته‌تر است روش آماری است. در این روش، از نمونه‌گیری، احتمالات و دیگر نقطه نظرهای آماری استفاده می‌شود . این روش به ویژه در صنایعی با مراحل پیوسته و در مقیاس انبوه و زیاد کاربرد دارد. در این روش از کنترل کیفیت یا QC ابتدا بر حسب خاصیت مقدارمشخصی نمونه برداری انجام می‌شود و پس از آن موارد که در ادامه گفته می‌شود انجام خواهد شد:
تحلیل نمونه‌ها با تعیین جمعیت آماری و انتخاب روش نمونه‌گیری به نحوی که نمونه شاهد کل جمعیت آماری باشد.
چارت‌های کنترل برای پیش‌بینی با استفاده از نتایج تحلیل نمونه‌ها.
نهایتا اقدامات اصلاحی با استفاده از چارت‌های کنترل که نقاط انحراف و دلایل آن را به وضوع پیدا کرده و اقدامات لازم را تعریف می‌کند.
بیشتر بدانید: بزرگ‌ترین پخش لوازم ارایشی –پخش لوازم آرایشی و بهداشتی –پخش عمده لوازم آرایشی اورجینال تهران –عرضه محصولات آرایشی و بهداشتی
اهداف کنترل کیفیت
حفظ کردن استانداردهای تعیین شده، یافتن و اصلاح کردن انحرافات پروسه درعمل و ارزیابی کردن کارایی واحد‌ها و افراد.
بررسی دلایل اخذ و پیاده‌سازی استانداردهای کنترل کیفیت برای یک واحد‌های تولیدی
اصول کنترل کیفیت برای شرکت‌ها و صنعتهای مختلف اهمیت بسیار زیادی دارند و دریافت کردن این استانداردها برای شرکت‌ها مانند یک ابزار کارآمد برای بهتر شدن کیفیت، ایمنی و بهداشت محصولات و خدمات آنها مفید خواهد بود. بعضی از دلایل دریافت این استانداردها از جمله:
1 – بهبود کیفیت محصولات و خدمات: استفاده از استانداردهای کنترل کیفیت می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا فرایندهای خود را بهبود دهند و کیفیت محصولات و خدمات خود را افزایش دهند.
2 – افزایش رضایت مشتریان : بهبود کیفیت محصولات و خدمات باعث می‌شود که مشتریان راضی‌تر باشند و به همین ترتیب احتمال افزایش فروش و درآمد شرکت را افزایش می‌دهد.
3 – رعایت کردن مقررات قانونی: استانداردهای کنترل کیفیت به طور معمول با مقررات قانونی مربوط به محصولات و خدمات در ارتباط هستند.
4 – افزایش اعتماد عمومی : استفاده از استانداردهای کنترل کیفیت می‌تواند به مصرف‌کنندگان اطمینان بدهد که شرکتی که محصولات و خدمات آنها را مصرف می‌کنند، به طور کامل نکات کیفیت، ایمنی، بهداشت و محیط زیست را رعایت می‌کنند.
5 – بهتر شدن بهرهوری و کاهش یافتن هدررفت: استفاده کردن از استانداردهای کنترل کیفیت می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا مراحل تولید خود را بهینه‌سازی کنند و با بهتر شدن بهرهوری و کاهش هدررفت رو به رو شوند.
6 – حفظ شدن سلامت و ایمنی مصرف‌کننده‌ها: استفاده کردن از استانداردهای کنترل کیفیت به شرکت‌ها کمک خواهد کرد تا محصولات غذایی و یا خدمات خود را به طریقی تولید کنند که سلامتی و ایمنی مصرف‌کننده‌ها را حفظ نماید.
بررسی اهمیت کنترل کیفیت مواد غذایی
همان‌گونه که گفتیم کنترل کیفیت در آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت در صنایع غذایی نوعی برنامه‌ی قابل کنترل می‌باشد که شامل نظارت کردن بر تولید محصولات غذایی، استفاده کردن از جدیدترین ابزارها برای آن و تمام مواردی که شما بایستی به‌عنوان تولیدکننده در جریان تولید و بعد از آن نیز رعایت کنید.
در حقیقت حفظ کردن سلامت مردم جامعه ارتباط مستقیم با آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت در صنایع مواد غذایی دارد.
بر اساس آمار جهانی درصد بالایی از مرگ و میر مربوط به حوزه‌ی صنعت غذا و استفاده از محصولات غذایی ناسالم است که جان انسان‌ها را در خطر می‌اندازد.
و بیشتر این آمار بر میگردد به کشورهای جهان سوم و آفریقا که نمی‌توان به راحتی از آن چشم پوشاند به طوری که همین آمار در کشورهای پیشرفته بسیار کمتر است.
و بر اساس بررسی‌های انجام شده این میزان مسمومیت در رستوران‌ها بسیار بیشتر از منازل است.
بر اساس تعریف سازمان جهانی غذایی: بهداشت مواد غذایی عبارت است از رعایت کلیه موازینی که در تولید، فرآیند، نگهداری و عرضه مواد غذایی ضروری است تا مواد غذایی سالم و با کیفیت بالا از لحاظ بهداشتی در اختیار مصرف کنندگان قرار گیرد.
بیشتر بدانید: تحلیلی بر فرایندهای توسعه محصول جدید در صنایع غذایی – توسعه صنایع غذایی – عرضه محصولات آرایشی بهداشتی
جمع‌بندی
ما در این مقاله مطالبی را در رابطه با اصول کنترل کیفیت در صنایع غذایی بیان کردیم امیدواریم مطالعه این مقاله برای شما مفید باشد برای دریافت اطلاعات بیشتر می‌توانید با شماره‌های درج شده در سایت تماس بگیرید.
بدون دیدگاه